Hoe herstel je SNEL en GOED van een burnout?
door RUBEN HOMMINGA
Een burnout ontstaat door een systematische overbelasting. Herstellen van een burnout duurt maanden en kan zelfs langer dan een jaar duren. Waarom duurt het zo lang? En hoe herstel je snel en goed van een burnout?
Als fysiotherapeut ben ik gespecialiseerd in de genezingsprocessen van fysieke aandoeningen, niet in die van psychologische. Toch zie ik ontzettend veel overeenkomsten tussen het herstel van een burnout en die van een alledaagse enkelblessure. Dit is een interessante vergelijking omdat een enkelblessure, net als een burnout, ook heel lang kan duren. Ook kan een enkelblessure net als een burnout een chronisch tintje krijgen. Zou het zo kunnen zijn dat we bij het herstel van een burnout kunnen leren van het herstel van een lichamelijke blessure?
De Burnout vs enkelblessure
Het herstel van een enkelblessure verloopt heel natuurlijk. Je hebt er in principe geen therapeut voor nodig. Het is belangrijk te weten dat een fysiotherapeut geen mensen geneest, dat doet het lichaam zelf. Geef ons niet teveel credits. Een fysiotherapeut kan het lichaam wel een handje helpen! We kunnen de juiste herstelvoorwaarden proberen te creëren in iemands dagelijks leven. We coachen de persoon in kwestie om het lichaam zo te behandelen dat deze zo goed en snel mogelijk kan herstellen. In de eerste stadia van het herstelproces van een enkelblessure heb je het dan bijvoorbeeld over het hooghouden van de voet. Zowel in de begin- als eindstadia is het belangrijk om de belasting op de voet te doseren. Het doseren gebeurt over het algemeen op basis van hoe de enkel voelt. Veel pijn betekent rustiger aan doen, weinig pijn betekent wellicht een schepje er bovenop.
Als we het herstel van een burnout bekijken lijkt dat niet veel af te wijken van die van een enkelblessure. De psycholoog of andersoortige therapeut kan je ook niet genezen. Dat doet het lichaam of de psyche zelf. Geef het tijd. Wat een therapeut wel kan doen is het proces ondersteunen! Wederom de juiste herstelvoorwaarden proberen creëren. Aan de hand van het herstelverloop kun je weer voorzichtig opbouwen.
Waar gaat het mis bij een burnout?
Het gaat mis wanneer de enkel te vroeg te zwaar belast wordt! Het is van uiterst belang dat het opbouwen van de belasting op de enkel geleidelijk gebeurt, naarmate deze minder pijnlijk voelt. Een keer een gekke beweging maken met de enkel en ontzettend veel pijn voelen is meestal geen probleem, maar een pijnstiller nemen om zo mee te kunnen doen aan die ene belangrijke voetbalwedstrijd is wat anders. Door dit soort taferelen maak je de hersteltijd langer en riskeer je dat het een chronisch verhaal wordt.
Dezelfde principes gelden bij een burnout. Het is mogelijk dat de hersteltijd langer wordt wanneer we te vroeg teveel van onszelf vragen. Ook loop je zo risico op een chronische burnout. Op het psychisch vlak kennen we trouwens ook pijnstillers, bijvoorbeeld overmatig eten of drinken.
Lichamelijk herstellen snappen we
Lichamelijk herstellen snappen we. Maar bij een burnout kunnen we onszelf vaak maar moeilijk tijd gunnen. Waarom is dat? In beginstadia van het enkelherstel voelt de enkel tijdens een rustmoment soms pijnlijk aan, maar later zeker niet meer. In beginstadia van een burnout ervaar je tijdens een rustmoment soms stress, maar later zeker niet meer. Wanneer we even geen pijn voelen in de enkel dan denken we niet meteen: ‘Laat ik maar meegaan met die boswandeling van 10km komend weekend’. Want we weten dat het herstel nog wel even gaat duren. Daarentegen, wanneer we even geen stress voelen tijdens een burnout, dan denken we al snel: ‘Misschien stel ik me aan, ik voel me best goed. Ik kan best wel weer even dit en dit doen vandaag.’
We meten voortdurend af of we alweer hersteld zijn. En dat mag, maar onze metingen zijn vaak niet echt betrouwbaar. Je denkt dat je op dit punt van je herstel bent, maar in werkelijkheid ben je soms op een heel ander punt. De enige manier om er achter te komen waar je nu staat is door rustig te proberen. Als het nog niet lukt, doe dan een stapje terug. Lukt het wel, stapje vooruit. Laat de grootte van de stap afhankelijk zijn van de mate waarin het wel of niet lukte. Bij een enkelblessure op geleide van de pijn en bij een burnout op geleide van de ervaren stress.
Waarom doen we te snel te veel?
Eerste reden. Pijn kan “echter” voelen dan stress. Het lijkt er op dat we fysieke schade meer serieus nemen als psychologische schade. En dat zou zomaar eens de reden kunnen zijn dat we een enkelblessure wel tijd gunnen om te herstellen en een burnout niet. Het is belangrijk dat we de hersteltijd van een burnout net zo logisch vinden als die van een enkelblessure.
Tweede reden. In beide scenario’s, zowel de enkelblessure als de burnout, bevinden zich ook andere factoren, zoals bijvoorbeeld de sociale druk. Een enkelblessure bij een sporter op hoog niveau is natuurlijk heel anders dan een sporter op amateurniveau. Zo ondervindt een medewerker in een enorm bedrijf tijdens een burnout misschien minder druk om weer aan het werk te gaan dan iemand met een eenmanszaak.
We voelen ons schuldig of hebben niet door dat een burnout, net als bij fysiek herstel, ook moet herstellen in verloop van tijd. En dat je daarin de grenzen moet bewaken, net als bij fysiek herstel.
Zo snel mogelijk van je burnout af?
Een burnout is het gevolg van een levenspatroon waarbij we steeds te ver gaan. We komen te vaak in de energieschuld. Er moet wat veranderen in onze manier van doen. Maar eerst moeten we tot rust komen. Wil je zo snel en goed mogelijk herstellen? Geef jezelf de tijd die nodig is en bouw activiteiten langzaam op aan de hand van jouw stresslevel. Als je te snel wil, vertraag je het proces alleen maar. De mate van herstel bepaalt het tempo.
Het is een beetje flauw, maar wie zijn billen brandt, moet op de blaren zitten. Alleen in dit geval kan het best prettig zijn om lekker te relaxen. Daarom kan er snel schaamte en schuld bij komen. Laat dit niet toe. Neem jouw burnout serieus, ook als anderen dat niet doen.
Fysieke klachten door burnout of een holistische massage?
